Soorten bakstenen structuren

Bakstenen zijn er in verschillende structuren. De structuur van een baksteen wordt bepaald door de manier waarop de klei in de vorm of mal wordt aangebracht. Over het algemeen zijn er vijf structuren te onderscheiden; handvorm, vormbak, strengpers glad, strengpers generfd en wasserstrich.

Handvorm

Handvorm is de baksteenstructuur die van vroeger uit het langst gebruikt wordt. Vroeger werd, zoals de naam als zegt, de mal met de hand gevuld. Tegenwoordig gebeurd dit machinaal. Om het typische handvorm uiterlijk te behouden wordt de bal met klei door zand of zaagsel gerold en vervolgens in de mal gedrukt. Op de plaatsen waar het zand of zaagsel gezeten heeft blijven nerven achter. Handvorm bakstenen zorgen voor een unieke tijdloze gevel. 

Vormbak

Om ervoor te zorgen dat vormbak bakstenen na het bakken gemakkelijk uit de mal te halen zijn wordt de vorm eerst bestrooid met zand. Na het in de vorm persen van de klei worden de overtollige resten recht afgesneden. Vormbak bakstenen hebben daardoor vijf kanten met zand en één gladde kant waar de klei voor het bakken afgesneden is. In vormbak bakstenen zitten minder nerven en luchtgaten waardoor deze gladder en egaler zijn dan handvorm bakstenen. 

In onderstaande afbeelding zie je duidelijk het verschil tussen handvorm (linker foto) en vormbak (rechter foto) bakstenen. De vormbak baksteen is gladder en egaler dan de handvorm baksteen.

     

Strengpers glad en generfd

Bij strengpers bakstenen wordt de klei in een streng uit de machine perst. De streng wordt vervolgens in stukken gesneden ter grootte van een baksteen. Strengpers bakstenen zijn herkenbaar omdat ze erg hoekig, recht en glad zijn. Ondanks dat de streng klei glad uit de machine komt zijn er mogelijkheden om voor het bakken een structuur aan te brengen op de stenen, hiermee krijg je de zogenoemde generfde strengpers bakstenen. Strengpers bakstenen worden vaak gebruikt voor een moderne architectuur. De linker afbeelding hieronder geeft een gladde strengpers baksteenen de rechter afbeelding een generfde strengpers baksteen weer.

     

Wasserstrich

Wasserstrich bakstenen worden in een vormbak geperst die besproeid is met water. Dit voorkomt net zoals met zand of zaagsel dat de klei in de mal blijft plakken. Het gebruik van water heeft ook invloed op de structuur van de bakstenen. De stenen zijn niet helemaal vlak en egaal maar juist licht gestreept en er is een duidelijk verschil in kleur zichtbaar. Door water te gebruiken in plaats van zand blijft de natuurlijk kleur van de kleimix goed zichtbaar.